W sytuacji rozwodu rzeczą oczywistą jest zasądzenie alimentów na dzieci. Czym innym jest natomiast zasądzenie alimentów na rzecz rozwiedzionego małżonka. W praktyce często stykamy się z pytaniami na ten temat, dlatego też poniżej skrótowo przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania.
W jakiej sytuacji rozwiedziony małżonek może domagać się alimentów ?
Rozwiedziony małżonek może domagać alimentów w dwóch sytuacjach.
- Pierwsza sytuacja określona została w art. 60 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym:
Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Zasądzenie alimentów może więc mieć miejsce, gdy sąd orzeknie rozwód z winy obu stron. Małżonek domagający się alimentów musi wówczas udowodnić, że po rozwiązaniu małżeństwa znajduje się w niedostatku.
- Druga sytuacja ma miejsce wówczas, gdy sąd orzekając rozwód, tylko jednego małżonka sąd uznał za winnego rozkładu pożycia. Wówczas małżonek “niewinny” może domagać się alimentów w celu zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb (co jest czymś mniejszym niż niedostatek)
Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku (art. 60 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Co oznaczają określenia “niedostatek” i “usprawiedliwione potrzeby” ?
Sądy przyjmują, że niedostatek występuje wówczas, gdy rozwiedziony małżonek nie ma żadnych środków brak jakichkolwiek środków utrzymania, ale też i taką sytuację, jeśli uzyskiwane dochody nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb.
Usprawiedliwione potrzeby to z kolei takie potrzeby, które mają zapewnić normalne warunki życia, a więc, m.in., wystarczające na opłacenie czynszu, zakupu żywności czy też leków.
Czy alimentów można domagać tylko w postępowaniu rozwodowym ?
O alimenty można wystąpić także po rozwodzie. O ile pozew o rozwód wnosi się do sądu okręgowego, po rozwodzie, pozew o alimenty złożyć należy do Sądu Rejonowego (Wydziału Rodzinnego), także w przypadku pozwu o podwyższenie alimentów orzeczonych w wyroku rozwodowym.
Czy obowiązek alimentacyjny jest ograniczony czasowo ?
Obowiązek alimentacyjny wygasa w razie zawarcia nowego małżeństwa przez małżonka otrzymującego alimenty.
Obowiązek alimentacyjny wygaśnie także po upływie 5 lat od orzeczenia rozwodu, jeżeli zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia. W przypadku małżonka uznanego za winnego rozkładu pożycia ten 5-letni termin nie dotyczy.
Uwaga: Ze względu na wyjątkowe okoliczności, na żądanie uprawnionego do alimentów, sąd może przedłużyć powyższy 5-letni termin.
Inne tematy:
Podział majątku po rozwodzie a kredyt hipoteczny, ważna uchwała Sądu Najwyższego