Na dzień 3 października 2019 r. zaplanowane zostało ogłoszenie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie kredytów frankowych. Stanowisko rzecznika generalnego TSUE, które wprawdzie nie jest wiążące, ale korzystne dla kredytobiorców frankowych, pozwala na przyjęcie, z dużym prawdopodobieństwem, że wydane orzeczenie będzie z tym stanowiskiem zbieżne.
Czy wyrok TSUE może skutkować przewalutowaniem kredytów frankowych na złotówkowe ?
Decyzja Trybunału korzystna dla kredytobiorców może oznaczać uznanie za nieważne klauzul indeksacyjnych na podstawie których banki przeliczają polską walutę na walutę obcą. W przypadku wykreślenia takiej klauzuli z umowy, umowa kredytowa będzie nadal obowiązywać strony, przy czym sam kredyt przekształci się w kredyt złotówkowy, ale oprocentowany według stopy LIBOR. Sam wyrok nie spowoduje jednak z mocy prawa zmiany poszczególnych umów kredytowych, ale będzie on mógł mieć decydujące znaczenie w sporach sądowych.
Oddziaływanie wyroku na pozwy “frankowiczów”
Niewątpliwie wyrok TSUE będzie miał kluczowe oddziaływanie na rozstrzygnięcie tysięcy powództw kredytobiorców, które czekają na rozstrzygnięcie przed polskimi sądami. Zapowiadany wyrok będzie wprawdzie dotyczył postanowień konkretnej umowy, w związku z pytaniami polskiego sądu rozpoznającego indywidualną sprawę kredytobiorcy, ale może wpłynąć na sprawy o tożsamej tematyce. Wyrok TSUE nie ma mocy wiążącej w analogicznych indywidualnych sprawach, jednakże można domniemywać, że ukształtuje on kierunek orzekania. Warto również zwrócić uwagę, co jest symptomatyczne, że także polski Sąd Najwyższy w najnowszym orzecznictwie przychyla się do wykładni korzystnej dla kredytobiorców.
Najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach kredytów frankowych
Korzystne dla kredytobiorców wyroki to m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2019 r., III CSK 159/17 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2019 r., I CSK 242/18. Sąd Najwyższy zwraca uwagę, że kredytobiorcy pozbawiani są wpływu i informacji, na podstawie jakich kryteriów bank ustala kurs wymiany waluty obcej zarówno w momencie uruchomienia kredytu, jak i spłaty poszczególnych rat. Według Sądu Najwyższego prowadzi to do wniosku, że postanowienia umowne określające główne świadczenie stron w postaci obowiązku zwrotu kredytu i uiszczenia odsetek nie są jednoznacznie określane w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. (jako dotknięte brakiem przejrzystości warunków umownych). Taka klauzula umowna uznana jest jako niedozwolona, bowiem nie zawiera jednoznacznej treści i przez to pozwala na pełną swobodę decyzyjną przedsiębiorcy w kwestii bardzo istotnej dla konsumenta, dotyczącej kosztów kredytu.
W przypadku pytań lub wątpliwości w sprawach kredytów frankowych i sporów z bankami, zapraszam do kontaktu z kancelarią.
adw. Marcin Palusiak